शब्दालय

  यतिखेर मेरो गाउँमा  - भुवन अथर  यतिखेर मेरो गाउँमा बसन्ती आएकी होलिन्। गाउँ वरिपरि पहाडसँग समानान्तर भएर रङ्गीन गुराँसे रेखाहरू कुनै सुन्दर स्त्रीका  गलामा अर्पित मालाजस्तै  बसेका होलान् लहरै। खेतहरूमा, आँगनहरूमा, वनहरूमा, गाउँलेका मनहरूमा फूल्दै होलिन् मोहिनी गुराँस। डाँडाहरूलाई वरिपरि राखेर, गाउँलाई बीचमा पारेर, परपरसम्म लगातार  सुनाइरहेकी होलिन् कोहिलीले देउडा गीत। गुञ्जन थाले होलान् गोठालाहरूका मन जोड्ने जीवन बोल्ने  वासन्ती भाकाहरू, वनका लम्बेतान सुसेलीहरू । गोधुँली साँझतिर  टाढा टाढाका बटुवाहरु देउरालीमा बसेर सुस्केराका बिसौनीहरुमा जीवनका सारा बिरह बिसाउँदै होलान् गरिबी, अशिक्षा र अभावले सेकिएको गाउँको ढाडमा वरपिपलले आफ्नो छहारी छर्दै शीतलता संचार गर्दै होलान्। पानी पर्नुअघिको हतास बतास गाउँका कुनाकुना, रुखका पातपात, अन्नका दानादानामा दगुर्दै होला पानी परेपछिको मौन हावा सबैमा शान्ति भर्न जाँदो हो । रुखका काण्ड-काण्ड र पात-पातमा पोतिँदै होला जीवनको हरियो रङ्ग, रुखका कापामा बन्दै होलान् ओतिने घर। पहाडका भित्ताभित्रबाट फुट्दै होलान् पानीका मु...

                  चिन्तामुक्तिको सरल शुत्रः             चिन्तामाथि चिन्तन -भुवन अथर प्रिय मन, तँ यसरी दुखी नभईदेन ल !? तेरै कारण मैले यत्रो हैरानी खप्नुपर्छ । जीवन ज्यूँनुको रस गुम्नुको दोषी तैँलाई मान्छु म त ! तेरो स्वभावै अचम्मको- दुखी भएपछि भइराख्ने ... । यहि तेरो स्वभावले गर्दा म शक्तिहिन पो हुन्छु ! तँ किन बुझ्दैनस् यस्ता कुरा ? को छैन र दुखी यस संसारमा ? हरका आआफ्ना दुख छन् । तेरा साथीहरूलाई नै हेर् न । तेरा चिनजानका अरू जोकोहिलाई हेर् न । कसले चाहिँ भन्छ कि म जहिल्यै खुसी हुन सक्छु ? कोहि पनि मानिस जीवनमा हमेसा खुसी हुन नसक्ने सामान्य सत्य पनि तँ बुझ्दैनस् । बुझिराख् अबदेखी ! र यो पनि बुझिराख् – आजको दुख स्थायी होइन । तँ नै भन् न, आजका यीँ दुख तेरो बाल्यकालका जस्ता दुख हुन् र ? त्यतिखेरका दुख अर्कै थिए, आजका फरक छन् । दुख त यसैगरी आइरहन्छन् । यी जीवनबाट कहिल्यै भिन्न रहन सक्दैनन् । जीवनको आधा भाग दुख हो, आधा सुख । यसैले त भनिन्छ नि, दुख र सुख नै जीवन । तैँले बुझेको छैन र ? एकछिन सोच् त ! हाम...

 यति लामो नपढ्दा पनि हुन्छ ! मात्रै यति भन्न खोजेको - तपाईँलाई नयाँ वर्षको हार्दिक मङ्गलमय शुभकामना ! दिन सोचे झैँ बनुन्, शुभकामना यो पनि ! … २०८२ साल । यसलाई म ‘एक वर्ष बढेको’ रुपमा मात्र हेर्दिनँ । नयाँ वर्षलाई म नयाँ रुपमा सोच्छु । केही फराकिलो ढङ्गले सोच्न मन लाग्यो आज । मलाई ‘गत वर्ष र यो वर्ष’ मै सीमित रहन मन भएन। वर्ष गणनाको आदिम समयसम्मै जान मन लाग्यो। यो साललाई यसरी सोच्न मन लाग्यो कि मेरो सोचाइमा मात्रात्मकता मात्र नभएर गुणात्मकताको सुगन्ध आओस् ।  नयाँ र फराकिलो सोच्छु भनेर ‘एक’ लाई वेवास्ता गर्न खोजेको होइन, सत्य ! शून्य, एक… हुँदै त सुरु हुने हो अनन्तसम्मको अंक गणना ! … २०८२ साल । यसलाई म वर्ष गणनाको आधारमा हेर्छु । अर्थात्, पूर्वीय सभ्यतामा (अझ, भारतवर्षीय सभ्यतामा) वर्षहरू गणना भएको २ हजार ८२ वर्ष पुगेछ । यस दौरानमा कति परिवर्तन भोग्यो मानव सभ्यताले, त्यो इतिहास पढ्दा थाहा भै’हाल्छ । यो काल यति महत्वपूर्ण रह्यो, जङ्गली जीवनबाट निस्किएर मानव अरु ग्रहमा भविष्य सोच्दैछ । संचार र प्रविधि क्षेत्रको व्यापक परिवर्तन व्याख्या गरिराख्नै पर्दैन; सम्पर्क र अन्तरक्रियामा रहन...

 त्यो दिन  -भुवन अथर  त्यो दिन  ‘आजको म’ मर्नेछ र अर्को जन्मनेछ अर्को अध्यायको  नयाँ अध्यायमा  करोडौँ वर्षदेखिको सूर्य ताजा देखिनेछ  यसैले मेरा दिन ताजा हुनेछन् लाखौँ वर्षदेखिको चन्द्रमा पनि अझ चम्किनेछ त्यसैले मेरा रात चम्किनेछन्  समग्र दिनचर्या सरिता-गतिमा बग्नेछ जब ‘अर्को म’ जन्मनेछ त्यो दिन मेरा पखेटा उम्रनेछन् र आरम्भ हुनेछ उडान  अर्को आकासको अर्को आकास यो भन्दा फराक हुनेछ यसैले म निस्फिक्री अकासिन, फैलन र फूल्न पाउनेछु जसै बाफ अकासिन्छ, बादल बनेर फैलन्छ र पृथ्वीलाई नभई नहुने नियम पूरा गर्छ  यो जस्तो सीमित रहनेछैन त्यो यसैले म असीम बग्नेछु मेरो नयाँ लय बन्नेछ जब मेरा पखेटा उम्रनेछन् त्यो दिन एउटा पिँजडा भत्किनेछ र चरा उड्नेछ आफ्नै दुनियाँमा  त्यो दुनियाँ नितान्त नौलो हुनेछ नौलो हुनुका नाताले सबै अपरिचित हुनेछ अनेक आश्चर्य उजागर हुनेछन् दुनियाँको वास्तविक नापो बुझिनेछ तब म अचम्मित हुनेछु नौलो दुनियाँले अनेक नयाँ दुनियाँ देखाउँनेछ जब पिँजडा भत्किनेछ त्यो दिन एउटा कैदी छुट्नेछ कारागारबाट छुटेपछि जब मूलढोकाबाट बाहिर निस्किनेछ ऊ एक ...

 कविता: याद -भुवन अथर  नआए नि ठिकै छ आए झन् निकै छ तर नआउँदा यसरी नआउनु- याद समेत नपठाई आउँदा यसरी आउनु- याद अन्यत्र नछुटाई

 *तीन सेकेण्ड* -भुवन अथर  यत्रो व्याकुलतामा— घण्टौँ बात गर्यौ, तर के सार्थक पार्यौ? मात्र तीन शब्दको त अपेक्षा थियो! ... अझै बाँकी छ रोकिन मेरो सास— तीन सेकेण्ड  गरेको गल्ती  सच्याउन सक्छौ ।